Jest wiele powodów, żeby wybierać dania bezmięsne zamiast wędlin, kotletów, steków czy pieczeni. Dieta wegetariańska i wegańska wybierana jest ze powodów etycznych, a także (coraz częściej!) z uwagi na klimat. Naukowcy od lat powtarzają, że przemysłowa produkcja mięsa w obecnej formie przyczynia się do niekorzystnych zmian klimatycznych na naszej planecie. Czy można spodziewać się, że trendy się zmienią i za naszego życia dieta wegetariańska stanie się dominująca?
Kto najczęściej wybiera bezmięsne dania?
Nasi przodkowie jadali zarówno pokarmy mięsne i roślinne. Jeszcze przed rozpowszechnieniem rolnictwa ludzie pierwotni prowadzili tak zwaną gospodarkę zbieracko-łowiecką. Oznacza to, że zbierali jadalne rośliny i jednocześnie polowali na zwierzęta. Wraz z rozwojem technologii dostęp do sycących pokarmów mięsnych stał się łatwiejszy. Mimo to wiele osób z własnej woli rezygnuje dziś z mięsa na talerzu. Jak duża jest część społeczeństwa dla której danie bezmięsne jest pierwszym domyślnym wyborem? Może być to od kilku do kilkunastu procent. Bardzo wiele zależy od grupy wiekowej, miejsca zamieszkania, a także poglądów politycznych czy poziomu zamożności. Najwięcej wegan i wegetarian jest w Azji (a konkretnie w Indiach - około 14%), znacznie mniej w Stanach Zjednoczonych, gdzie liczba dochodzi do 5%. W niektórych europejskich krajach badania wskazują spadek spożycia mięsa. Może to oznaczać nie tylko całkowitą rezygnację z mięsa, ale ograniczenie jego spożywania na przykład do dwóch - trzech dni w w tygodniu.
Posiłki bezmięsne - od czego zacząć?
Zdrowe dania bezmięsne mogą stanowić podstawę dobrze zbilansowanej diety. Wystarczy tylko dobrać odpowiednie produkty, które będą źródłem białka roślinnego. W jadłospisie jarosza może znaleźć się zupa przygotowana na bulionie warzywnym, naleśniki i inne mączne dania, a także duża ilość roślin strączkowych, nasion, pestek, grzybów. Niezawodnym składnikiem na bezmięsny obiad jest od lat soja oraz tofu. Obiad bez mięsa da się przygotować tak, żeby był smaczny, pożywny i dostarczał dużo energii. W dużej mierze sprowadza się to do znalezienia odpowiednich produktów spożywczych, które lubisz i Ci smakują.
Na początku drogi wiele osób sięga po roślinne zamienniki dla tradycyjnych, mięsnych dań. Stąd takie wegetariańskie i wegańskie produkty, jak brokułowe burgery, kalafiorowy sznycel czy wegański kotlet mielony. Często takie potrawy przypominają tradycyjne mięsne obiady nie tylko nazwą, ale też zapachem czy konsystencją.
Dania wegetariańskie uchodzą za proste w przygotowaniu - w kilka chwil możesz ugotować coś dobrego dla bliskich, sięgając po sprawdzone potrawy bez mięsa, w tym - na przykład jednogarnkowy gulasz warzywny, dania z kaszą, przepisy, w których znajduje się soczewica lub risotto z ulubionymi dodatkami. wszystko zależy tylko od pomysłów, sprawdzonych przepisów i preferencji smakowych - dania wegetariańskie smakują naprawdę wybornie!
Czy dobre dania bezmięsne uratują świat?
Zwiększająca się światowa populacja, którą trzeba wyżywić to wielkie wyzwanie na najbliższe kilkadziesiąt lat. Prognozy wskazują, że dalszy rozwój produkcji mięsa w obecnej postaci dla coraz liczniejszych pokoleń może zagrozić stabilności ekosystemu. Dlatego szuka się alternatyw. Dieta wegetariańska i wegańska mogą być już wkrótce tylko jednymi z możliwości. Trwają eksperymenty z mięsem pozyskiwanym laboratoryjnie oraz z wykorzystywaniem do posiłków białka z owadów. Trudno jednoznacznie ocenić, jak to się rozwinie. Obecnie steki z laboratorium są jeszcze zbyt drogie, a jedzenia owadów wiele osób w naszym kraju obawia się ze względów kulturowych.
Bibliografia:
- Pyrzyńska E., Dieta wegetariańska w świetle zasad prawidłowego odżywiania – postawy i zachowania wegetarian w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2013
- Wiśniewska K. Diety roślinne – charakterystyka, zalecenia oraz postawy konsumenckie. Przemysł Spożywczy 2020
- Fresán U, Sabaté J. Vegetarian diets: planetary health and its alignment with human health. Adv Nutr. 2019